Schep ruimte om te reflecteren
Het bereik van wat we denken en doen wordt begrensd door wat we niet opmerken en omdat we niet opmerken dat we niet opmerken kunnen we weinig veranderen totdat we opmerken dat niet opmerken ons denken en doen bepaalt (Goleman, 1998).
Deze blog gaat over het belang van reflecteren in sessies waarin men toewerkt naar een groepsbesluit. Hoe fijn is het wanneer je merkt dat je op cruciale momenten tijdens een verandertraject de belangrijke stakeholders bijeen hebt en dan echt een doorbraak weet te bereiken in het bedenken van de juiste stappen en oplossingen. En dat alle stakeholders zich werkelijk verbinden aan die stappen en oplossingen. En daar gaat het uiteindelijk om: die verbinding! Daar bedoel ik mee dat mensen echt de verandering begrijpen, welk gedrag van hen verwacht wordt en de verantwoordelijkheid nemen voor hun rol in die verandering. Men heeft niet alleen hoofd maar zeker ook hart voor de zaak gekregen.
Bij reflectie geef je aandacht aan ieders persoonlijke reactie op het verandervraagstuk. Door ruimte te scheppen voor reflectie stel je mensen in staat meer betrokken te worden bij het te nemen besluit.
Wat levert reflecteren op?
Door te reflecteren en persoonlijke reacties te ontlokken, ontstaat een verrijkt beeld van ieders verhouding tot het vraagstuk. Primaire reacties en houdingen geven een indicatie over de mate van veranderkracht of inspanning die men aan de besluitvorming wil leveren. Door te reflecteren word je je ervan bewust wat belangrijk is voor jou. Reflectie vergroot het begrip en het inzicht in de huidige situatie. Dit vergroot het leervermogen en dat is nodig voor het nemen van gedragen besluiten. En gedragen besluiten zorgen op hun beurt voor verankering van veranderingen.
Hoe pas je reflecteren toe in een sessie?
Je stelt vragen die een onmiddellijke persoonlijke reactie op de huidige situatie oproepen. Dit kunnen emoties, gevoelens, verborgen beelden en associaties zijn.
Voorbeeldvragen:
– Wat verraste je?
– Waar maak je je zorgen over?
– Welke ervaringen doen je hieraan herinneren?
De reflectievragen kun je in verschillende werkvormen inzetten. Kies een werkvorm die recht doet aan de (cultuur van de) doelgroep. Mediteren is bijvoorbeeld een uitstekende vorm om te reflecteren maar niet voor iedereen even toegankelijk. Enkele voorbeelden:
– Wandelen in tweetallen
– Organisatie opstelling
– Journaling
Wat als reflecteren niet aan bod komt?
Reflecteren is voor ons een best practice gebleken en niet zo maar een. Reflecteren is de motor van leren en ontwikkelen!
Door te reflecteren maak je een persoonlijke verbinding met de veranderopgave: ‘Ik heb een goed gevoel over de verandering en ben mij ervan bewust wat mijn rol erin is.’ In een besluitvormingsproces maar ook in het totale veranderingstraject is deze verbinding randvoorwaarde voor het slagen ervan. De betrokkenheid van iedere stakeholder neemt toe met de reflecterende verdieping in de situatie. Wanneer we geen ruimte scheppen voor reflectie en we de stakeholders niet de gelegenheid geven om een persoonlijke relatie met het onderwerp te vormen, kunnen in een later stadium van de besluitvorming frustraties boven water komen. Mensen voelen zich misschien niet erkend en kunnen zelfs sabotagegedrag gaan vertonen.
Of door het gebrek aan verbinding en verdieping, zijn mensen nooit aangehaakt bij de veranderopgave. Met het risico dat deze mensen als ongeïnteresseerd, wantrouwend of zelfs als achterblijvers worden bestempeld.
Het vraagt lef om tijd en aandacht te besteden aan reflectie en om open te staan voor onvoorspelbare uitkomsten. Zelfonderzoek levert wel de persoonlijke verbinding met het vraagstuk op. Schep hier ruimte voor in je sessie.
Samenvattend bouw je met reflectie aan vertrouwen en commitment!
Wil jij leren hoe je reflectie onderdeel van je besluitvorming maakt?
In de training Decisions by Design ga jij aan de slag met de vier stappen naar breed gedragen besluiten. Een van deze vier stappen is reflecteren. Je krijgt in deze training technieken en tips aangeboden reflecteren onderdeel te laten uitmaken van besluitvorming . Je bereikt daardoor meer verbinding en betrokkenheid bij je doelgroep en je boekt rijkere besluiten!
