Emoties motiveren verandering
Vooral ratio en geen emotie in het werk
We werken met zijn allen aan hard aan grote veranderingen en we zijn voortdurend in beweging. Veranderopgaven zoals digitalisering, de operationalisatie van maatschappelijke opgaven zoals energie en mobiliteit, innovaties voor productontwikkeling, hogere klanttevredenheid, continue procesverbetering. Deze veranderopgaven vragen veel van het denkkapitaal en de creativiteit van betrokkenen. Rationeel denken voert hier de boventoon. We bedenken met zijn allen in rap tempo nieuwe oplossingen voor de verschillende vraagstukken. Maar hoe zit het met de emoties? Krijgen deze een plek en hoe krijgen die een plek in het werken aan deze complexe vraagstukken? Want als een betrokkene zich ergens zorgen over maakt, dan wil jij als veranderaar dat toch weten? Zorgen bieden namelijk een schatkist aan informatie. En als iemand vooral die keuzes maakt die hem energie geven, dan wil je dat toch faciliteren?
Emotie = motivatie
Elk individu heeft altijd een gevoelsmatige reactie op een bepaalde situatie of op de voorliggende informatie. Die reactie is gebaseerd op de eigen ervaringen of referentiekader. Ook kan de reactie gebaseerd zijn op een bepaalde herinnering die door het vraagstuk spontaan wordt opgeroepen. Of de reactie ontstaat intuïtief, uit een ad-hoc onderbuikgevoel.
Wanneer we stakeholders de ruimte geven om met aandacht naar het eigen gevoel te gaan, zetten we naast het hoofd ook het hart in en laten we de onderstroom boven water komen. Het scheppen van deze ruimte, noemen we reflectie. (lees ook: Schep ruimte om te reflecteren)
Emoties zijn de belangrijkste drijfveer voor ons gedrag en brengen mensen wel of niet in beweging. Zo gezien is Emotie = motivatie. Motivatie is het gevolg van ergens het belang van inzien, het idee hebben dat we er iets mee kunnen en de noodzaak voelen om ons daar nu sterk voor te maken. Bewust kunnen we het ‘waarom’ achter onze beweegredenen doorgronden, zodat dit bespreekbaar wordt. Door emoties te gaan zien als signalen over motivatie, kunnen we ze als veranderaar steeds beter gebruiken. Laten we meer de waarde van emoties gaan zien en emoties als geheel van motivaties werkbaar maken. (Michiel Hulsbergen, 2018)
Emoties uiten is not done
Emoties worden vaak geassocieerd met klagerij, conflicten of gedoe. Er zijn leidinggevenden die emoties het liefst negeren en buiten beschouwing laten tijdens de verandering.
Emoties delen gebeurt vaak wel bij de koffieautomaat, maar kent nagenoeg geen plek in de formele besluitvorming of elk ander overleg. Het komt misschien niet zakelijk en soft over wanneer je praat over wat je ergens bij voelde, waar je je aan stoorde of waar je enthousiast van werd. Er zijn organisatieculturen waar emoties simpelweg not done zijn om te uiten. Wij zijn er voorstander van om ruimte te scheppen voor het hebben van een eigen reactie op de feitelijke situatie. Door deze waardevolle ervaringen te erkennen en toe te voegen aan de feiten, vergroot je de betrokkenheid bij de veranderopgave.
Wanneer je reflecteren achterwege laat en mensen dus niet de gelegenheid biedt om zich persoonlijk in de veranderopgave te verdiepen, wordt het lastig voor mensen om een bijdrage te leveren. Door te reflecteren maak je meer contact met je gevoelsleven, waardoor de kans op een overtuigd gevoel toeneemt. Als een overtuigd gevoel ontbreekt, stel je een oplossing of actie eerder uit of neem je zelfs geen actie. Het ‘voelt’ immers niet goed. De actiebereidheid van mensen wordt dus sterk beïnvloed door emoties. In het ergste geval kan het achterwege laten van reflecteren, leiden tot sabotagegedrag.
Benut de energie en informatie in emoties
Ons motto is: “Inhoud geeft richting, emotie brengt beweging”. Emoties zijn de uiting van motivatie en belangen. Emoties beïnvloeden je actiebereidheid.
Er ligt voor ons als veranderaars de uitdaging om met reflecteren te durven vertragen in een resultaatgericht veranderproces. En ervoor te zorgen dat mensen de aandacht richten op elkaar, door naar elkaar te kijken en waarderend te luisteren en reflecterende vragen te stellen.
Zorg dat je de energie en informatie die in emoties besloten liggen effectief benut. Daarmee maken we de project- en veranderresultaten niet alleen evidence driven (op basis van informatie) maar ook verdict driven (met inachtneming van belangen en emoties). Evidence driven resultaten leveren weliswaar kwaliteit, maar verdict driven resultaten leiden tot commitment! En dan hebben onze veranderinterventies echt doorwerking.
Wat is jouw invalshoek op het betrekken van emoties en belangen in organisatieontwikkeling en projecten?
We zijn benieuwd naar jouw perspectief en ervaringen op dit vlak. Laat je hieronder een reactie achter?
